Planszówkowe ABC – worker placement

Niektóre mechaniki stosowane w grach wydają się tak proste, że nie wymagają tłumaczenia. Czasem jednak, kiedy zaczynamy zgłębiać temat, okazuje się, że nie wszystko jest takie oczywiste, a nawet jeśli z grubsza to wiemy, warto sobie pewne zagadnienia uporządkować. Dzisiaj w ramach planszówkowego ABC chcielibyśmy przyjrzeć się bliżej pojęciom Action Drafting i Worker Placement.

Action Drafting, czyli po polsku po prostu „wybór akcji”, to popularna w grach planszowych mechanika polegająca na wybieraniu przez graczy akcji z dostępnej puli. Standardowo  wybierane są one przez graczy po kolei i gdy tylko akcja zostanie przez kogoś zajęta, staje się ona w tej rundzie niedostępna dla pozostałych. Wybór akcji może odbywać się na przykład poprzez wzięcie konkretnej karty czy kafelka lub oznaczenie znacznikiem przypisanego do niej pola. Przykładem gier wykorzystujących mechanikę Action Drafting są Cytadela, Inis albo Puerto Rico.

W tej ostatniej mamy jeszcze jedno rozwiązanie, któremu warto się tutaj przyjrzeć. Akcję wybraną przez jednego gracza mogą (a w niektórych przypadkach muszą) wykonać pozostali, nie otrzymują oni jednak bonusu, jaki dostaje gracz wybierający daną akcję. Taka odmiana, w której gracze wykonują tę samą akcję lub jej zmodyfikowaną formę, również doczekała się wyodrębnienia na BGG i jest określana jako Follow (ang. „podążanie”).

Najczęściej spotykaną formą wyboru akcji jest Worker Placement, czyli po polsku „rozmieszczanie robotników”. Akcje wybiera się poprzez umieszczenie pionków na konkretnych polach, a robotnicy często są powiązani z tematem danej gry. Czasami za umieszczenie robotnika trzeba uiścić opłatę. Najstarszą grą uznawaną powszechnie za Worker Placement jest niewydany w Polsce Keydom z 1998 roku, natomiast sztandarowymi przykładami gier wykorzystujących tę mechanikę są Agricola, Epoka Kamienia albo Caylus.

W niektórych grach ten sam efekt został osiągnięty w odwrotny sposób – na początku rundy na polach akcji rozmieszczane są znaczniki, które gracze potem zabierają, chcąc daną akcję wykonać. Możemy się z tym spotkać na przykład w grze Pokolenia.

Szczególny wariant Worker Placement polega na zróżnicowaniu typów robotników, których możemy przeznaczyć do konkretnych akcji (BGG: Worker Placement, Different Worker Types). Wymaga to nieco bardziej starannego planowania, ponieważ nieopatrznie można zużyć pionki, które przydałyby nam się później. Zazwyczaj jest również pula neutralnych akcji, do których można wysłać robotnika każdego typu. Przykładem takich gier są: Belfort, Filary Ziemi, Montana, Paladyni Zachodniego Królestwa.

Jeszcze jedną ciekawą odmianą jest wykorzystanie kości w roli robotników (BGG: Worker Placement with Dice Workers). Dostępne akcje często są przypisane do konkretnego wyniku na kości. Przykładem gier wykorzystujących ten wariant są Dice City albo Coimbra.