Zaglądając do bazy danych BoardGameGeek, można śmiało stwierdzić, że rynek gier planszowych w Polsce kwitnie – blisko 80% gier z pierwszej setki rankingu jest lub niedługo będzie miało polskie wydanie, a w top 1000 odsetek  ten wynosi około 40%. Mamy kilka dużych wydawnictw, jeszcze więcej średnich i małych. Postanowiłem więc stworzyć zestawienie wydawnictw, którym zawdzięczamy wprowadzenie na polski rynek najlepszych gier wg rankingu BGG.

Przyjąłem następującą metodę: gra, która zajmuje miejsce 1. w rankingu przynosi swojemu polskiemu wydawnictwu 1000 punktów, miejsce 2. to 999 punktów, itd. Miejsce 1000. to 1 punkt. Jak wygląda zestawienie pięciu wydawnictw, które zgromadziło w ten sposób jak najwięcej punktów (na dzień 1 sierpnia 2017 r.)? Zapraszam do lektury!

 

5. Bard

Liczba gier w top 1000: 24
Liczba gier w top 100: 4
Liczba punktów: 14 502 (604 pkt / grę)

Na polskim rynku Bard istnieje od 1998 r. W ciągu tych 19 lat wypuścili kilkadziesiąt tytułów, spośród których najprawdopodobniej większość z nas wskazałaby w pierwszej kolejności Carcassonne. To właśnie dzięki Bardowi możemy cieszyć się polskim wydaniem jednej z najpopularniejszych planszówek na świecie oraz dużą ilością rozszerzeń do niej i jej wariantami, takimi jak Carcassonne Star Wars, Carcassonne Gorączka Złota czy Dzieci z Carcassonne.

Warto jednak pamiętać również o innych tytułach, które trafiły na nasze stoły staraniem tego wydawnictwa: List Miłosny, Bang!, Smash Up, Nowy Jork 1901, Geniusz, a przede wszystkim o 4 tytułach, które znajdują się obecnie wśród 100 najlepszych gier według użytkowników BGG: Epoka Kamienia, Rosyjskie Koleje, Terra Mystica i Zimna Wojna 1945-1989.

W swoich planach na najbliższe miesiące wydawnictwo ma dwa tytuły, na które warto zwrócić swoją uwagę: Majestat: Królewska Korona (autorstwa Marca André, twórcy Splendora) oraz Górą i Dołem (stworzona przez Ryana Laukata, a osadzona w tym samym uniwersum, co ciesząca się ostatnio dużym powodzeniem jej kontynuacja pt. Near and Far).

 

4. Portal

Liczba gier w top 1000: 29
Liczba gier w top 100: 4
Liczba punktów: 15 745 (543 pkt / grę)

W zestawieniu wydawnictw, dzięki którym na polskie stoły trafiają najlepsze gry z całego świata nie mogło zabraknąć tego, które zostało stworzone przez dwóch wybitnych, światowej klasy twórców: Ignacego Trzewiczka (Robinson Crusoe: Przygoda na przeklętej wyspie, Osadnicy: Narodziny Imperium, 51. Stan: Master Set, Stronghold, Prêt-à-Porter) oraz Michała Oracza (Neuroshima Hex!, Tezeusz: Mroczna Orbita, Cry Havoc – jako współtwórca).

Portal, założony w 1999 r., oprócz własnych, autorskich gier, wydał również wiele gier we współpracy z zagranicznymi wydawnictwami, przede wszystkim: IELLO (Kanagawa, Wielka Księga Szaleństwa, Heroes of Normandie, Zapraszamy do podziemi, Wesołe krówki i Bajkogry) i CMON / Asmodee (Blood Rage, The Godfather, The Others), ale także innych, takich jak Indie Boards & Cards (The Resistance i The Resistance: Avalon), czy Pegasus Spiele (Istanbul). Warto zaznaczyć, że gry wypuszczane są w dwóch siostrzanych liniach wydawniczych: Portal (poważne tytuły dla zaawansowanych graczy) oraz 2 Pionki (gry familijne, krótsze i mniej złożone).

Plany wydawnicze Portalu na kolejne miesiące obfitują w bardzo ciekawe tytuły, wśród których znajdują się: nowa gra Ignacego Trzewiczka – Pierwsi Marsjanie: Przygody na Czerwonej Planecie oraz Artefakty Obcych autorstwa Marcina Ropki i Violi Kijowskiej.

 

3. Lacerta

Liczba gier w top 1000: 37
Liczba gier w top 100: 15
Liczba punktów: 26 699 (722 pkt / grę)

Portfolio tego wydawnictwa (założonego w 2006 r.) jest „najgęstsze” w naszym dzisiejszym zestawieniu – spośród 46 wydanych gier, 37 znajduje się w top 1000, a 15 z nich – w top 100.

To im zawdzięczamy przeniesienie na polski grunt wielu świetnych gier ekonomicznych – przede wszystkim można ich uznać za głównego importera tytułów Uwe Rosenberga: Caverna, Agricola, Ora et Labora, Le Havre, Patchwork, czy tegoroczna Uczta dla Odyna). Oprócz niego, w ofercie Lacerty znajdują się gry Alexandra Pfistera (Mombasa, Great Western Trail, O mój zboże!), Reinera Knizii (Tygrys i Eufrat), Andreasa Seyfartha (Puerto Rico) i Friedemanna Friese (Wysokie Napięcie, Piętaszek, Owocowe Opowieści). Nie można również nie wspomnieć obecnego lidera rankingu: Pandemic Legacy: Sezon 1 (oraz samej Pandemii), a także bodaj najbardziej euro-gry wśród ameri (lub odwrotnie) – Mage Knight.

Najnowszą grą wydawnictwa jest Kostaryka, w której wcielamy się w odkrywców eksplorujących dżunglę w poszukiwaniu jak najciekawszych okazów zwierząt, a w kolejce czeka 2-osobowa wersja Kawerny, czyli Jaskinia vs Jaskinia (tytuł roboczy).

 

2. Galakta

Liczba gier w top 1000: 59
Liczba gier w top 100: 15
Liczba punktów: 41 114 (697 pkt / grę)

Wydawnictwo Galakta (działające od 2004 r.) to mistrzowie gier z klimatem – to dzięki nim możemy zagrać w polskie wersje tytułów amerykańskiego Fantasy Flight Games i przenieść się m.in. do świata Star Wars (Star Wars: Rebelia, Star Wars: Imperium Atakuje, Star Wars: X-Wing Gra Figurkowa, Star Wars: Armada, Star Wars: Przeznaczenie), Władcy Pierścieni (Wojna o Pierścień, Władca Pierścieni: Gra Karciana, Władca Pierścieni: Konfrontacja), prozy H.P. Lovecrafta (Eldritch Horror: Przedwieczna Groza, Horror w Arkham, Horror w Arkham: Gra karciana, Posiadłość Szaleństwa) i innych, znanych nam z pop-kultury (Battlestar Galactica: Gra planszowa, Android: Netrunner, Gra o Tron: Gra Planszowa). Na wzmiankę zasługują również takie tytuły, jak: Chaos w Starym Świecie, Zakazane Gwiazdy, Runewars, Descent: Wędrówki w mroku, czy Kosmiczne Spotkania.

Warto pamiętać, że Galakta to nie tylko FFG. Galakta to również polskie wydania tytułów niemieckiej firmy KOSMOS – na czele z grą Catan, która dla wielu z nas była jednym z pierwszych, jeśli nie pierwszym spotkaniem z nowoczesnymi grami planszowymi. Oprócz Catana, współpraca Galakty z Kosmosem przyniosła nam m.in. Filary Ziemi, Legendy krainy Andor, Zaginione Miasta oraz Imhotep: Budowniczy Egiptu. Nie zapominajmy również o wydanej kilka dni temu serii gier pt. EXIT, zdobywcy tegorocznej nagrody Kennerspiel des Jahres.

W najbliższym czasie, oprócz masy dodatków do znanych i lubianych tytułów, Galakta planuje wydać kilka gier, na które warto zwrócić baczną uwagę: Słup Ognia (autorstwa Michaela Rienecka, twórcy Filarów Ziemi), This War of Mine: Gra planszowa (autorstwa Michała Oracza i Jakuba Wiśniewskiego), Legenda Pięciu Kręgów: Gra karciana. A gorącą wiadomością z ostatniej chwili jest decyzja o spolszczeniu czwartej edycji największego hitu FFG – Twilight Imperium!

 

1. Rebel

Liczba gier w top 1000: 87
Liczba gier w top 100: 20
Liczba punktów: 56 174 (646 pkt / grę)

Pierwsze miejsce Rebela nie powinno nikogo dziwić – istniejące od 2003 r. wydawnictwo wydaje ogromne ilości gier, a ich siłą jest z pewnością zarówno dobre wyczucie gustów graczy, jak i solidne narzędzia marketingowe (serwis Rebel.PL to najprawdopodobniej największy obecnie – i już od pewnego czasu – internetowy sklep z grami planszowymi w Polsce).

Ciężko wskazać jednoznacznie cechę charakterystyczną Rebela, ponieważ jest to wybitnie wydawnictwo „środka” – w ich ofercie znajdziemy bardziej i mniej złożone gry familijne (seria Wsiąść do pociągu, Splendor, Jaipur), towarzyskie (Dixit, Tajniacy, Podaj dalej!, Mamy Szpiega!), jak i cięższe gry ekonomiczne i cywilizacyjne (Cywilizacja: Poprzez Wieki, Zamki Burgundii, Eclipse, 7 Cudów Świata i 7 Cudów Świata: Pojedynek, Pięć Klanów, Troyes, Tzolk’in), przygodowe (seria T.I.M.E. Stories) oraz logiczne (seria GIPF). To, co łączy większość z nich, to bardzo ładne, estetyczne i solidne wykonanie (szczególnie w przypadku tytułów od Days of Wonder – ich gry Rebel przenosi do nas często i chętnie). Z pewnością trafia ono w gusty osób, dla których aspekt wizualny planszówek jest równie istotny, jak ciekawa mechanika.

W tym roku gry Rebela zgarnęły w Polsce worek nagród. Wookie przyznał swoją Złotą Grę dla gier imprezowych Duplikowi, a dla gier strategicznych – Pięciu Klanom. W plebiscycie zorganizowanym przez GameTrollTV Nagrodę Graczy dla Dziecięcej Gry Planszowej zdobył Domek, a nagrodę główną – Terraformacja Marsa. No i Planszowa Gra Roku, najbardziej prestiżowa nagroda dla polskich planszówek – w tym roku 3 z 4 nagród przypadło grom Rebela: Planszową Grą Roku została Terraformacja Marsa (otrzymała również tytuł Zaawansowanej Gry Roku), a Grą Roku dla Całej Rodziny nagrodzono Domek.  O tym, jak skutecznie wydawnictwo celuje w gusta polskich graczy (a pewnie również i kształtuje je) świadczy fakt, że 4 z ostatnich 5 Planszowych Gier Roku przypadło właśnie im (Terraformacja Marsa w 2017, Tajniacy w 2016, Splendor w 2015, Smallworld w 2013).

W najbliższym czasie Rebel planuje wydać Ghost Stories (kooperacyjną grę, której autorem jest Antoine Bauza), jubileuszową edycję W Roku Smoka Stefana Felda oraz 2-osobową wersję hitu Vlaady Chvátila – Tajniacy: Duet.

Podsumowanie

Patrząc na powyższe zestawienie można wysnuć pewne (upraszczające, ale ufam, że wystarczająco poparte faktami) wnioski. Pierwszy z nich jest taki, że największe wydawnictwa osiągają swój sukces dzięki bardzo klarownej strategii rozwoju – związaniu swoich planów z wydawnictwami wiodącymi na świecie (Galakta, Rebel) lub z konkretnymi twórcami gier (Lacerta, Portal). Świadczy to bardzo dobrze o ich poziomie profesjonalizmu, co dla nas – graczy – może być tylko dobrą wiadomością. Dzięki temu możemy liczyć na częste i szybkie premiery planszówkowych hitów w naszym rodzimym języku.

Drugi wniosek jest taki, że wydawnictwa nie ograniczają się tylko do swoich „pewniaków”, ale wciąż poszukują jak najciekawszych nowości, eksplorują nowe obszary. A to dla nas informacja jeszcze lepsza – lubimy być pozytywnie zaskakiwani, lubimy nowe doświadczenia i potrafimy je docenić – a świadczyć może o tym chociażby tegoroczny sukces Terraformacji Marsa (drugiej dopiero gry w dorobku Jacoba Fryxeliusa) czy Domku (czyli debiutu Klemensa Kalickiego).

A trzeci wniosek – mniej wynikający z samego artykułu, a bardziej z przygotowań do niego – jest taki, że przedstawione 5 wydawnictw to przecież nie wszystkie. Mamy jeszcze wiele innych, które co chwilę rozpieszczają nas kolejnymi premierami: Egmont, G3, Games Factory, Granna, Factory of Ideas, Hobbity, Lucrum, Phalanx  i inne – mniejsze i większe. To właśnie im zawdzięczamy renesans naszego hobby – oby jak najdłuższy.