O gustach się nie dyskutuje… chyba że tutaj, w serii poświęconej wynikom analizy danych z BoardGameGeek. Dzisiaj to właśnie na gustach skupimy się szczególnie, bowiem przyjrzymy się różnicom w ocenach graczy z Polski a graczy z całego świata. Co podoba nam się bardziej niż fanom planszówek za granicą? Czego nie potrafimy lub nie chcemy docenić? Zapraszam do lektury dzisiejszych zestawień!
Metoda tworzenia obu list była następująca – dla wszystkich gier z top 1000 rankingu BGG sprawdziłem globalną średnią ocen (stan na 30 września 2017 r.) oraz średnią ocen wystawionych przez użytkowników, którzy wskazali Polskę jako swój kraj pochodzenia. Następnie porównałem średnie, biorąc pod uwagę tylko te gry, które zdobyły przynajmniej 100 ocen od użytkowników z Polski. Do zestawień trafiło po 5 gier z góry i z dołu listy
Najbardziej niedocenione gry przez graczy z Polski
5. Biblios
Średnia (i liczba) ocen na świecie: 7,24 (6 173)
Średnia (i liczba) ocen w Polsce: 6,68 (118)
Różnica: –0,56
W Biblios przeniesiemy się do średniowiecznych monasterów i spróbujemy zbudować jak najokazalszą bibliotekę naszej epoki. Czasami będą to manuskrypty lub święte księgi, a czasami – księgi zakazane. Jest to gra familijna, w której zastosowano bardzo ciekawy miks mechanik – licytacji, draftu, zarządzania ryzykiem (press your luck) i zbierania zestawów (set collection).
4. Ra
Średnia (i liczba) ocen na świecie: 7,47 (15 841)
Średnia (i liczba) ocen w Polsce: 6,87 (164)
Różnica: –0,6
Klasyk (żeby nie napisać „staruszek”) wśród nowoczesnych gier planszowych, autorstwa Reinera Knizii. Podobnie jak w Biblios, również tutaj znajdziemy połączenie licytacji, zbierania zestawów i zarządzania ryzykiem. Ścigamy się z czasem, próbując nazbierać jak najwięcej punktów zanim nadejdzie (kafelek z) Ra. Brzmi sucho? Jest sucho.
3. High Society (Milionerzy i bankruci)
Średnia (i liczba) ocen na świecie: 6,76 (4 408)
Średnia (i liczba) ocen w Polsce: 6,14 (155)
Różnica: –0,62
Gra licytacyjna, wydana w Polsce przez Fox Games pod tytułem Milionerzy i bankruci, pozwala graczom zasmakować satysfakcji z nabywania cennych przedmiotów oraz goryczy z uzmysłowienia sobie, ile na nie wydaliśmy. Każdy gracz zaczyna z taką samą pulą pieniędzy, a wygrywa ten, kto zrobi z nich jak najlepszy użytek, a jednocześnie zostanie mu na koncie wystarczająco dużo, żeby nie zostać uznanym za bankruta.
2. Coup / Światowy Konflikt
Średnia (i liczba) ocen na świecie: 7,11 (22 560)
Średnia (i liczba) ocen w Polsce: 6,47 (304)
Różnica: –0,64
W grze Coup wcielamy się w głowę jednego z włoskich rodów, którego celem jest pozbycie się innych wpływowych familii, poprzez pozbawienie ich wpływów (symbolizowanych przez karty postaci)… chyba że zakupiliśmy inną wersję tej gry i przyszło nam starać się o funkcję zausznika królowej Wiktorii… lub spiskować w futurystycznym uniwersum Resistance… lub uczestniczyć w brudnych gierkach możnych tego świata. Światowy Konflikt (bo tak brzmi polski tytuł, wydany przez Fox Games) to gra ukrytych tożsamości i blefu, w której wygra ten z graczy, który jest najskuteczniejszy w manipulowaniu pozostałymi.
1. Skull / Gringo
Średnia (i liczba) ocen na świecie: 7,09 (6 173)
Średnia (i liczba) ocen w Polsce: 6,28 (120)
Różnica: –0,81
Skull to gra blefu, w której licytujemy się, kto z nas jest gotów podjąć największe ryzyko i odsłonić jak najwięcej kafelków z różami, zanim trafi się na ten z czaszką, a jedyną naszą wskazówką podczas szukania kwiatów jest zachowanie innych współzawodników podczas samej aukcji. W Polsce gra została wydana przez Grannę dwukrotnie: raz pod tytułem Gringo (we współpracy z Wojciechem Cejrowskim), a ostatnio pod tytułem Skull i w bliższej oryginałowi szacie graficznej.
Najbardziej przecenione gry przez graczy z Polski
5. Power Grid: Factory Manager / Wysokie Napięcie: Zostań Menadżerem
Średnia (i liczba) ocen na świecie: 6,9 (5 323)
Średnia (i liczba) ocen w Polsce: 7,31 (253)
Różnica: 0,41
Kolejna po Wysokim Napięciu gra Friedmana Friese’a, w której będziemy dążyć do optymalizacji produkcji i szukania złotego środka w balansowaniu między wydatkami a zyskami. Tym razem skupimy się na pojedynczym przedsiębiorstwie, a naszym celem będzie wytworzyć jak najwięcej towarów, zużywając przy tym jak najmniej zasobów. Nastawcie się więc na sporo liczenia, planowania i kombinowania, czy dany ruch opłaca się w założonej perspektywie czasowej.
4. Spot it! / Dobble
Średnia (i liczba) ocen na świecie: 6,73 (6 508)
Średnia (i liczba) ocen w Polsce: 7,17 (664)
Różnica: 0,44
Proszę podnieść rękę, jeśli jest przed monitorem ktoś, kto nigdy nie grał w Dobble lub o nich nie słyszał. Nie widzę… Jest to jedna z bodaj najbardziej znanych gier planszowych w naszym kraju. Grają dzieci, grają młodzi i dorośli, grają seniorzy. Gramy w domach, w szkole na przerwie i na imprezach… szukamy pasujących obrazków gdzie popadnie, wypełniając przerwy między innymi tytułami, albo po prostu miło spędzając swój wolny czas.
3. Neuroshima Hex! 3.0
Średnia (i liczba) ocen na świecie: 7,44 (6 508)
Średnia (i liczba) ocen w Polsce: 7,91 (1 467)
Różnica: 0,47
Gra bitewna Michała Oracza porównywana jest czasami do szachów. Z tą różnicą, że tutaj to nie skoczek bije laufra, ale sieciarz unieruchamia likwidatora, którego następnie będzie mógł sprzątnąć zabójca. Wkraczamy zatem na postapokaliptyczną arenę, na której ścierają się potężne (i – dzięki wysiłkom Portalu – coraz liczniejsze) armie, aż do całkowitego wyniszczenia wroga.
2. Perikles
Średnia (i liczba) ocen na świecie: 6,95 (1 773)
Średnia (i liczba) ocen w Polsce: 7,45 (130)
Różnica: 0,5
Perykles, gracki super-polityk, który w V w. przed naszą erą zreformował ateńską demokrację, patronuje tej grze strategicznej od Martina Wallace’a. Choć to nie w Peryklesa wcielają się gracze, lecz w głowy greckich rodów, które walczą o uzyskanie jak największych wpływów w sześciu metropoliach (co jest właściwie dość eufemistycznym określeniem wieloletnich Wojen Peloponeskich). Będzie więc trochę negocjacji, trochę przepychanek i dużo myślenia o tym, jak podbić (antyczny) świat.
1. Bridge / Brydż
Średnia (i liczba) ocen na świecie: 7,47 (2 626)
Średnia (i liczba) ocen w Polsce: 8,22 (141)
Różnica: 0,75
Trzy kier! Cztery karo! Bez atu! Brydż, choć leciwy, jest na pewno jednym z naszych sportów narodowych (dosyć wspomnieć, że w 2014 r. polska drużyna zdobyła tytuł Mistrzów Świata w brydżu sportowym). Gra nie jest łatwa, tym bardziej, że trzeba do niej znaleźć odpowiednią – czteroosobową – ekipę. Jednak niewątpliwie dostarcza wiele satysfakcji i przyjemności z dobrze przeprowadzonej rozgrywki. Zero losowości (zwłaszcza w wariancie sportowym), kooperacja i rywalizacja w jednym, niewielkich rozmiarów pudełku, masa regrywalności, a w zależności od nastawienia graczy może być zarówno grą towarzyską, jak i mózgożerem. I tak już od ponad 90 lat…
Podsumowanie
Dlaczego dzieje się tak, że niektóre gry dużo lepiej trafiają w nasze gusta, inne zaś zupełnie się z nimi mijają? Ciężko mi to jednoznacznie ocenić. Znamienne jest to, że na liście pięciu gier, które w naszym kraju zdobyły zdecydowanie niższe oceny, aż trzy były znacząco modyfikowane w stosunku do pierwowzoru (High Society, Coup, Skull) – być może więc polska społeczność graczy nie ceni sobie tego typu zmian i przeróbek? Z kolei wśród gier, które cieszyły się u nas dużo większą popularnością niż na świecie, przeważają gry bardziej złożone i wymagające od graczy znacznie większej dyscypliny intelektualnej… a pomiędzy nimi – trochę dla kontrastu – znajdziemy Dobble, które w świecie planszówek boksuje w wadze muszej, lub wręcz papierowej (par excellence). Czy to mówi coś o nas jako Polakach? Oceńcie sami.
Dodatek
Sprawdziłem również, w jaki sposób kształtowałyby się wyniki, gdyby za średnią globalną uznać średnią ocen bez uwzględniania użytkowników z Polski – wyniki były niemal identyczne. Jedyna różnica to Tajemnicze Domostwo, które trafiłoby na listę najbardziej niedocenianych gier przez graczy z Polski na miejscu 3. (spychając pozostałe o jedno miejsce w dół). Pozostałe gry pozostałyby na swoich miejscach, z tą drobną różnicą, że Neuroshima Hex! wyprzedziłaby Periklesa na liście najbardziej przecenianych gier przez graczy z Polski.
